Vandaag ben ik samen met Judy en Gertie naar Kanyanga Mission Community Zonal Health Centre geweest dit ligt zo'n 140 km van Chipata. We hebben mee kunnen liften met Gerard een Canadees. Gerard heeft the Health Centre opgebouwd, hij is de aannemer. Ons was verteld dat de reis zo'n 6 uur zou duren, maar gelukkig stelde Gerard ons gerust dat de reis 3 uur ging duren. De reis was goed te doen, ik heb genoten van het mooie groene landschap. De laatste 6 km was een onverharde weg gelukkig waren we in een jeep en was de weg redelijk droog. Eenmaal aangekomen...

Damm een vleermuis in ons appartement!! We hebben de deuren opengezet i.v.m. de warmte, maar de vleermuis dacht lekker naar binnen te gaan. En nu zit ie in mijn slaapkamer!!!!!Gelukkig is Gertie hard bezig hem te vangen...

Eenmaal dus aangekomen gingen we kennis maken met sister Jacqueline, sister Lucy en een sister van Madagaskar. Ze zijn allemaal erg vriendelijk. We hebben een uitgebreide rondleiding gekregen van sister Jacqueline. Echter waren er niet veel activiteiten. Daarom gaan we morgen nogmaals the health care centre bekijken.

The Health Centre biedt de bevolking gratis verpleegkundige en verloskundige zorg en medicatie aan. Ook is er een Nutrision Centre waar vrouwen worden uitgelegd hoe flesvoeding te geven. Dit komt vaak voor wanneer de moeder is overleden en de baby naar een tante gaat. Maar ook is er veel bijvoeding nodig. Ook is er een ruimte waar zwangere vrouwen kunnen verblijven tot ze bevallen zijn, zodat zorg dichtbij is. Het is erg goed georganiseerd. De kinderen worden gevaccineerd zoals wedat in Nederland ook kennen.

In april gaan Judy en ik twee weken mee werken in the Health Centre. We gaan vrouwen voorlichting geven wat belangrijk is tijdens de zwangerschap en over HIV/AIDS. We gaan controles uitvoeren bij de zwangere vrouwen. Ook zullen we een bevalling mee maken, waar we beide erg benieuwd naar zijn. En vast nog wel meer...

En nu zitten we nog steeds te wachten tot de vleermuis uit huis is. Gertie is ervan overtuigd dat de vleermuis weg is, maar Judy en ik niet...

Woensdag 24 februari
Wat een nacht pff! Nauwelijks kunnen slapen. Ik was zo bang voor die vleermuis en hij was er ook gewoon nog. Ik werd al twee keer wakker van gefladder en geknabbel. De derde keer was ik zo bang dat ik lag te zweten in bed en ik trilde het uit. Ik wilde weg uit de kamer dus ging ik Judy roepen. Na 3 of 4 keer roepen werd ze gelukkig wakker. Ik durfde bijna niet uit mijn klamboe te gaan. Judy motiveerde mij en stelde mij gerust. Het was zo ongelofelijk warm in het appartement dat ik hoofdpijn kreeg en misselijk werd. Judy en ik zijn samen in haar bed gaan liggen, het was 2:00 uur. Maar na een kwartier moest ik er echt wel uit aangezien ik bijna moest overgeven. Eenmaal ik de gang zag ik een kakkerlak ik schrok en hij liep op mij af. Bah weer zo'n griezelig vies beest. Voor het toilet en de keuken moeten we eerst naar buiten. Het was heerlijk fris buiten, echt zo aangenaam. Ik ben naar de wc geweest het luchtte wel wat op maar niet voldoende. Er kwam een vlag misselijkheid en daar stond ik dan te braken. Gelukkig was het niet veel en trok de misselijkheid weg. De hoofdpijn bleef wel aanwezig. Eenmaal weer in de slaapkamer zaten er grote spinnen. Normaal ben ik daar helemaal niet bang voor, maar vannacht was ik overal bang voor. Voor school moeten we vlogs maken wanneer we in een sombere stemming zijn. Vannacht was het een mooie gelegenheid dus hebben we met de geprobeerd gefilmd. Gelukkig hebben we beiden van 3:30-7:00 uur kunnen slapen.

Vanmorgen hebben de sisters het ontbijt voor ons klaar gezet. Daarna hebben we the healthy centre nogmaals gezien er waren nu meer mensen aanwezig. Na de rondleiding ben ik bij the nutrision center gaan helpen. Samen met nurse Gertruda heb ik geveegd en heb ik voeding voor de kinderen klaar gemaakt. Om 10:00 kreeg ik een break en ben ik samen met Gertie wat gaan drinken in het appartement. Na the break heb ik samen met Judy een registratieformulier ingevuld van een nieuw patiëntje van 1,5 jaar oud. Zijn vader heeft 1,5 uur gefietst om bij the nutrision center te komen. De baby had oedemateuze wangen, armen en voeten. Het was voor de baby de eerste keer dat hij een blank persoon zag, daarom was hij bang. Nurse Gertruda verteld ons dat de baby ondervoed is (weegt 10,3 kg) en krijgt daarvoor ready-to-use-therapeutic-food (RUTF) voor een week mee, 28 stuks. Dit is een dikke plakkerige suspensie met mineralen, vitaminen, glucose, peanut, suiker en nog enkele ingrediënten. De hoeveelheid sachets per dag wordt bepaald via een schema gerelateerd aan het gewicht. Ook de moeder van de baby was erg ziek, besmet met hepatitis B en kreeg ook RUTF voor een week mee (40 stuks).

Na de lunch in het sisters house gingen we aan onze terugreis beginnen. Gerard gaf aan dat er nog een persoon mee ging die we naar the Hospital in Lundazi gingen brengen. Er was veel familie aanwezig. De man werd door een viertal mensen in de auto getild. Het was een oude man in de 80. Hij had een snurkende ademhalen wat op een cheynes stokes ademhaling leek. De man werd op een matras met dekens gelegd. Er gingen 4 familie leden mee. We moesten 6 km rijden over een onverharde weg met enorm veel diepe gaten. Het was er onmenselijk hem op deze manier te vervoeren in zijn laatste uren van zijn leven. Onderweg gingen mijn gedachten op hol. De man ademde soms gedurende minuten niet. "Zou hij nog leven?" Er kwamen enkele grote gaten en de man schudde alle kanten op. Het raakte mij en ik voelde de tranen op komen. Ik wilde mijn emoties niet uiten omdat zijn familie er erg rustig onder was. "O wat is dit erg en wat hebben wij het goed in Nederland" "Waarom kan dat hier ook niet?" Ik denk aan het moment toen ik met mijn oma in de ambulance naar het ziekenhuis ging. Oma lag zo comfortabel en kreeg begeleiding. Bij ons in de jeep was geen ambulancepersoneel mee. Ik voelde mij een beetje verantwoordelijk, omdat ik verpleegkundige ben. "Leeft hij nog?" Gertie vraagt hoe we het vinden. Ik wil zeggen dat ik mijn tranen nauwelijks kan binnen houden. En daarom biggelen de tranen over mijn wangen. "O nee, waarom huil ik, waar deze mensen bij zijn.." "Zij horen te huilen ik niet.." Ik voel misselijkheid opkomen en most licht kokhalzen.. "Oké Ilona even rustig worden, adem diep in en rustig uit" "Zie het mooie landschap.." Gelukkig help ik mijzelf rustig te krijgen. Nog enkele minuten voel ik de tranen in mijn ogen en een brok in mijn keel. Ik kijk naar de man en kijk Judy aan.. "Leeft hij nog??" Ik haal de dekens weg zodat ik de pols van de man kan proberen te voelen. Het is erg lastig te voelen gezien het geschud en getril in de jeep. "Jaa ik voel een pols!" ik voelde een krachtige langzame pols en ik laat merken opgelucht te zijn.

Toen we de oude man en zijn familie in het ziekenhuis in goede handen waren. Heeft Gerard ons naar de taxi gebracht die ins naar Chipata zal vervoeren. Toen de jeep stil stond kwamen er vele mannen op ons af rennen. Gerard zei: "Slow down, slow down". En jij begon te onderhandelen met de prijs. Toen we in de auto zaten en dachten de taxi zit vol kwamen er nog 3 mensen bij in. We zaten met z'n 4en op de achterbank en 2 personen op de bijrijdersstoel. Misschien kun je je voorstellen dat het erg krap zat en dat je met bezweette lichamen aan elkaar plakt.

Ik word wakker en na een aantal minuten stopt de taxi. "O nee, wil hij nu kippen gaan kopen?!" Judy en ik raken licht in paniek omdat wij echt bang zijn voor kippen. Gelukkig gaat het niet door en rijd de taxi weer verder. "Wauw, wat een mooi landschap" We rijden een dal in en hebben mooi zicht op de bergen en de groene omgeving.

We rijden Chipata binnen. Na zo'n 2 uur opgepropt in de auto te hebben gezeten gaat de eerste persoon uit de auto. Een paar meter verder op stappen de andere twee personen uit en hebben we weer normale hoeveelheid beenruimte. De wegen zijn erg nat er is een dikke bui geweest. Het is in Chipata een stuk frisser dan in Kanyanga erg prettig.Het was erg indrukwekkend dit allemaal mee te maken. Het schrijven van mijn blog zorgt ervoor dat ik mijn hoofd kan legen. Ik voel mij nog emotioneel wanneer ik er over praat of over schrijf. Er komen vast nog meer momenten die mij zullen raken...